"Falling Apart" | Frame-animatie | | © 2018
Dit werk was o.m. te zien zondag 2 september 2018 op het FLOWLANDS-festival in Nijmegen.
Falling apart toont dat wat je eigenlijk nooit ziet: de binnenkant van het medicijn.
Deze frame-animatie is gemaakt n.a.v. vervuiling van het drinkwater door medicijnresten. Mensen worden beter van medicijnen, maar geldt dat ook voor het milieu? Alleen al in Nederland worden jaarlijks ongeveer 140.000 kilo medicijnresten in het oppervlaktewater geloosd.
Gefascineerd door het dagelijkse ritueel van medicijngebruik, maakte ik in 2015 van gebruikte blisterstrips ‘Never Unhappy Again’. Ik kreeg er veel reacties op, want iedereen had wel een eigen verhaal rondom medicijngebruik.
Vanzelfsprekend wil ik u graag helpen met uw kunstwerken, echter ik kan hier alleen aan meewerken als u hier een ontheffing voor heeft gekregen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).”
Een passage: “Als kunstenaar ben ik geïnteresseerd in kwesties omtrent de (on)maakbaarheid van ons bestaan, het gemak en ongemak van medicijngebruik als oplossing voor een pijnloos, draaglijk en gelukkig leven.”
Ik was zeer verheugd toen na enkele weken het antwoord kwam: “Bij e-mailbericht van 17 april 2016 vraagt u de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: inspectie) om een ontheffing voor gebruik van transparante gevulde medicijnstrips in kunstwerken. Een dergelijke ontheffing kent de Geneesmiddelenwet niet. De inspectie is echter, op basis van uw e-mail, van mening dat het de apotheker vrijstaat om de ingeleverde geneesmiddelen met uitzondering van geneesmiddelen die onder de opiumwet vallen aan u ter hand te stellen ten behoeve van verwerking in kunstwerken. De inspectie adviseert wel dat u en de apotheker concrete afspraken in een overeenkomst vastleggen. Met hierin onder meer opgenomen: de teruggave van overschotten (zoals u zelf al aangaf), eventuele opslag (de inspectie heeft geen idee van de omvang), maar ook over het doel.”
De apothekers met wie ik contact had, waren verbaasd. Al hoorde ik dat pas achteraf, toen er na enig aandringen van mijn kant een ontmoeting tot stand was gekomen. “We vielen van onze stoel van verbazing. Wijzelf moeten elk uitgaand pilletje verantwoorden en noteren. Jij krijgt zomaar toestemming.”
Na enige aarzeling waren de apothekers overwegend positief. In het pittige kennismakingsgesprek uitten ze hun bezwaren en gingen in op de mogelijke gevaren. Maar, men was ook enthousiast en bereid om mee te werken.
Het eerste contact, met een ziekenhuisapotheker, bleek onbruikbaar: er zou toestemming nodig zijn van een Raad van Bestuur en we wisten dat dat niet zou gaan lukken.
Een van de apothekers schreef: “Nadeel van pillen is dat ze qua veiligheid een negatieve connotatie hebben. Een zak verloren pillen is geheid krantennieuws. Enorm gevaarlijk wanneer ze ingenomen worden, terwijl dat volgens mij meestal reuze meevalt. Over een serieus gevaar, zoals de vlijmscherpe AH-messen van de spaaractie die heel veel snijwonden hebben opgeleverd (althans in mijn omgeving), hoor je nooit iemand…”
Voortvarend ging ik met de medicijnen aan de slag. Het eerste werkje, eigenlijk een proef, was eind 2016 gereed en werd geselecteerd voor het 40x40cm project van galerie Tuur in Venlo. Daar moest men lachen om mijn voorzichtigheid en angst dat er iemand aan de pillen zou gaan zitten, maar voor de zekerheid werd m’n werk zo hoog mogelijk opgehangen.
Never Unhappy Again | © 2015
Dit werk gaat over het dagelijkse ritueel, en het vertrouwen dat het leven valt bij te sturen, in onze huidige tijd en plaats. Voor dit werk gebruikte ik lege blisters van mezelf, m’n ouders en iedereen die enthousiast begon bij te dragen.
Lifelines | © 2018 | (verkocht)
Het vervolg op ‘Never Unhappy Again’. Nadat ik het pad bewandeld had om de medische inspectie en apothekers in het verhaal te betrekken, ontstond Lifelines. Dit werk bestond eerst alleen uit witte pillen in blister. Het werk is opgebouwd uit een raster van herhaling. De witte pillen staan voor ‘rust, reinheid en regelmaat’ van pilgebruik. Net als bij ‘Never Unhappy Again’ speelt de toevoeging van rood een belangrijke rol, omdat rood de kleur van het leven is, de passie, liefde, dood.
Vending machine| © 2018
Vending machine gaat over de actualiteit van complexe medische problematiek. Voor elke kwaal is een oplossing, maar de werking van de medicijnmix wordt hierdoor steeds minder voorspelbaar.
(proef) Mandala | © 2017
Een Mandala, ook ‘levenswiel’, wordt gebruikt in rituele ceremonies. Het geometrische patroon is een verwijzing naar de kosmos. Mandala’s staan symbool voor de zoektocht naar innerlijke rust en mentale stabiliteit.
Deze Mandala was een proef, bedoeld als oefening voor een groter exemplaar.
Look-Out (vooruitzicht) | © 2018 | (verkocht)
‘Look-out’ of ‘Vooruitzicht’ gaat over het perspectief dat door medicatie geboden wordt, zowel op individueel als maatschappelijk niveau.
Medicalisering brengt ons bij het spanningsveld: genezen of verbeteren? Heel wat medicatie wordt ontwikkeld voor de behandeling van ziekten, maar blijkt ook positieve effecten te hebben bij gezonde mensen. Hoe ver gaan we?
Vanity | © 2019
Over medicalisering en de maakbaarheid van ons uiterlijk.
Vanity is gemaakt met een 3D-pen en bestaat uit medicijnblisters en plastic.
Het kruis van de Rozenkrans. Prachtige foto van Benno Neeleman.
en, van recenter datum: dit artikel uit het Fd.
Artikel over de medicijnkunst in het eindejaarsnummer van het Pharmaceutisch Weekblad, dec. 2018.
Tekst Maarke Roelofs | Foto Benno Neeleman
in het bijzondere Bartholomeuskerkje in Beek-Ubbergen.
onder: enkele fotootjes (waaronder een van de medicijn-kruisjes die werden verkocht tbv het kerkje)
